صادرات کالا به کشور عراق سرزمینی که هم مرز خاکی با ایران است و همین امر این کشور را به یکی از شرکای تجاری با ایران تبدیل کرده، برای صادرات به این کشور لازم است به یک سری اطلاعات و نکات همچون فرهنگ و جامعه این کشور توجه نمود تا در بازار تجاری آن صاحب موفقیت شوید. در ادامه این مقاله به تمام نکات و شرایط اجتماعی و بازاری در کشور عراق می‌پردازیم.
آیا صادرات کالا به کشور عراق پر سود است؟
بهتر است قبل از شروع موضوع صادرات کالا به کشور عراق، توضیحاتی درباره این کشور بدهیم تا با شرایط محیطی و محصولات لازم و نکات آن بیشتر آشنا شوید.
کشور عراق جمعیتی تقریبا ۴۰ میلیونی دارد که جزئی از سی و ششمین کشور پر جمعیت جهان به شمار می‌آید. زبان رسمی این کشور عربی است و ۸۰ درصد از ساکنین عرب، ۱۵ درصد کُرد ها و ۵ درصد دیگر را آشوریان، ترکمنها و… تشکیل می دهند که شهرهای مذهبی آن کربلا، سامرا، کوفه، نجف و کاظمین نام دارد.
پایتخت این کشور و بزرگترین شهر عراق بغداد میباشد. عراق با کشور های سوریه، کویت، ترکیه، ایران، عربستان سعودی و اردن دارای مرز مشترک است. دین مردم این کشور شیعه و سنی و درصد کمی هم سایر ادیان میباشند. واحد پول عراق “دینار عراقی” و کد تلفنی ۰۰۹۶۴ با پسوند الکتریکی iq میباشد. البته میتوان عراق را با ۲ نام معرفی کرد.
- کشور عراق
- کردستان عراق
صادرات کالا به کردستان عراق
کردستان عراق یک منطقه (شهر) خود مختار است که در بخش شمالی کشور عراق میباشد و اربیل عراق پایتخت اقلیم کردستان است. سلیمانیه یکی از شهرهای مهم کردستان عراق به شمار می آید. اقلیم کردستان ۱۷ درصد از بودجه کشور عراق را تأمین میکند.
زبان آنها کُردی و عربی است و پرچم آن نیز با پرچم کشور عراق متفاوت است. آمار دقیقی از جمعیت کردستان عراق در دسترس نیست اما حدودا ۷ تا هفت و نیم میلیون نفر جمعیت دارد. دین مردم کردستان اکثرا مسلمان (شیعه و سنی) هستند و گاها سایر ادیان مانند مسیحی و یهودی و آشوری و… را هم نیز تشکیل می دهند. این خود مختاری را کردستان از سال ۱۹۹۱ شروع و تا به اکنون ادامه دارد.
میزان روابط ایران و عراق
در بازه زمانی قدیم، روابط بین این ۲ کشور (ایران و عراق) را به نام دوران تیره یاد میکنند، چرا که در سالهای ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۷ جنگ بین ایران و عراق از جنگ هایی با تلفات زیاد برای هر ۲ کشور به شمار می‌رود. شاید در قدیم روابط بین این ۲ کشور زیاد مطلوب نبود، اما درحال حاضر همسایگان مرزی و روابط تجاری و دوستانه خوبی با یکدیگر دارند. یکی از این روابط خوب را میتوان به استقبال مردم عراق از ایرانیان زائر در پیاده روی اربعین اشاره کرد.
وضعیت سیاسی و اقتصادی کشور عراق
از آنجایی که عراق دارای بیش از ۱۴۰ میلیارد شبکه نفت میباشد، جزوی از مرکز میدان نفتی زمین شناخته میشود. اما با توجه به دارایی های نفتی که دارد بیش از نیمی از ساکنین این کشور از منابع کامل بهره مند نمیباشند. بعد از صدام سیاستمداران این کشور در تلاش هستند تا موانع توسعه کسب و کار کاهش دهند.
نماد کشور عراق
نماد و نشان ملی کشور عراق عقاب طلایی و مشکی است که در دل آن پرچم کشور عراق و زیر پنجه های آن متن ” الجمهوریه العراق ” نوشته شده است.
شهر های مهم عراق
کشور عراق از تمدن و قومیت های مختلفی تشکیل شده، از شهر های مهم این کشور : بغداد (پایتخت)، کربلا، نجف اشرف، دهوک، سامرا، کرکوک، بصره، اربیل، موصل، سلیمانیه، رمادی، کوت، عماره، حله، دیالی، ناصریه، دیوانیه و سماویه هستند.
همان طور که پیش‌تر گفته شد این کشور دارای شهرهای زیارتی همچون کربلا، نجف، کوفه و غیره میباشد که سالانه زائرین بسیاری از سراسر دنیا برای زیارت به آنجا میروند، همچنین در ایام محرم صفر و ایام اربعین حسینی زائرین ایرانی با پای پیاده به این شهر ها میروند.
سوغاتی های عراق
تربت و مُهر، جانماز و سجاده، سنگ عقیق، دُر نجف، پودر معطر، دستگاه بخور عود، محصولات چرم، شیرینی، رطب، صنایع دستی، چادر و پارچه چادر، عبای عربی، سینی و قتدان، دشداشه و… از سوغاتی های مورد استفاده عراق است که میتوان برای اقوام و نزدیکان به عنوان یادگاری هدیه داد.
شهر بغداد ( پایتخت عراق )
بغداد یکی از شهرهای بزرگ کشور عراق و پایتخت آن است. بغداد را میتوان متفاوت ترین شهر عراق دانست، چرا که این شهر از فرهنگ و افکار متفاوت تری به نسبت باقی شهر ها دارا میباشد. زنان و مردان در این شهر از آزادی پوششی و افکاری زیادی برخوردارند.
تعصب های دینی و مذهبی کمتری در این شهر دیده می شود و میتوان گفت سر سبز ترین و رنگین ترین شهر عراق است. به گونه ای که اگر از شهر سامرا، کربلا، نجف اشرف و… به این شهر سفر کنید احساس می کنید وارد یک کشور دیگر عربی شده‌اید. همچنین بازار های بغداد از محصولات متنوع و گوناگونی بدون هیچ محدودیتی دارا است و انواع محصولات حلال و غیر حلال را میتوانید پیدا کنید و برای تولید کنندگان و بازاریابان گزینه مناسبی میباشد.
این شهر به زیبایی بسته بندی کالا و کیفیت محصولات بسیار اهمیت میدهد و برای دیده شدن برندتان بهتر است با کیفیت‌ترین کالا و محصول خود را ارائه دهید. اما نکته قابل توجه برای کسبه های محترم این است که شهر و مردم بغداد اکثرا از محصولات ترکی، کره جنوبی، چینی و آمریکایی و… استفاده بیشتری میکنند و برای رقابت با کیفیت محصولات این کشور و در نهایت انتخاب شدنتان بهتر است قبل از وارد کردن محصولتان به این شهر و یا هر شهر دیگر، به عقاید، افکار، فرهنگ و سلیقه آن محل توجه ویژه ای کنید.
کالاهای صادراتی به عراق
کالاهای بسیاری به عراق صادر می شود که به صورت دسته بندی میتوان به مصالح ساختمانی، صنایع و مواد غذایی، لوازم خانگی، صادرات محصولات کشاورزی و خشکبار، پوشاک و البسه و… اشاره کرد. البته این صادرات نیز ممنوعیت هایی را در جا به جایی کالاها بین ۲ کشور دارد.
معمولا ممنوعیت های صادرات کالا به عراق موقت و متغیر است، برای مثال ممکن است برای مدتی صادرات سیب زمینی، هندوانه، گوجه فرنگی، کاهو، بادمجان، خربزه، مرغ، سیمان سیاه و… ممنوع باشد و پس از گذر مدت زمان کوتاه این ممنوعیت حذف شود، به این قوانین ” کالاهای ممنوعه صادرات به عراق ” نیز می گویند.
بیشتر بدانید : چند نکته کلیدی برای بسته بندی کالاهای صادراتی
دریافت وجه از خریدار عراقی و ویژگی های آنان
یکی از چالش های صادرات به عراق، تسویه حساب و دریافت وجه از خریدار عراقی است. به دلیل وجود تحریم ها، خریداران عراقی نمیتوانند مبلغ توافقی را برای فروشندگان ایرانی واریز کنند و برای تسویه حساب ملزم هستند که مبلغ را به صورت دستی به تاجرین ارائه دهند.
برای این کار میتوانند مبلغ درخواستی را از صرافی های معتبر دریافت و به بازاریابان تحویل دهند (میتوانند آن مبلغ را با توافق دو طرف به ریال و یا دلار تحویل دهند). در بیشتر موقعیت ها خریداران عراقی پس از تحویل گرفتن کالا، در پرداخت وجه کمی سرباز میزنند. نکته دیگر وقت نشناس بودن آنهاست، مردم عراق در وقت شناسی زیاد تعریفی ندارند و معمولا در زمان ملاقات با افراد کمی با تاخیر به مقصد میرسند، پس در هنگام ملاقات های کاری با یک شخص عراقی، بهتر است صبر و شکیبایی داشته باشید. البته این نکته را فراموش نکنید که همه افراد مانند یکدیگر نیستند و در بین آنان نیز افراد وقت شناس و خوش حساب نیز فراوان است.
مشکلات صادرات به عراق
نه تنها صادرات به عراق بلکه به هر کشور مقصدی که قصد صادرات دارید بهتر است این نکات را در آن رعایت کنید، نکاتی مانند : انتخاب بازار مناسب با کسب و کارتان، داشتن گواهی و همچنین تعرفه صادرات به کشور مقصد (عراق)، بازاریابی مناسب و پیدا کردن مشتری و خریدار واقعی، حمل و نقل و…
بازاریابی و پیدا کردن مشتری در عراق
بازاریابی و پیداکردن مشتری را میتوان از چالش های اساسی در عراق دانست. پیدا شدن خریدار واقعی از دشواری های بازاریاب ها میباشد، دلیل آن را نیز میتوان به این ربط داد که مردم عراق دسترسی آسانی به بازار های داخلی ایران دارند و بیشتر تاجرین عراقی خودشان حضوری به ایران می آیند و با توجه به نیاز خود خرید را انجام می دهند.
البته در نظر داشته باشید یکی از دلایلی که عراق از ایران خرید می کند، هم مرز بودن و قیمت مناسب (در برخی از محصولات) میباشد، یک نکته را بهتر است رعایت کنید و آن این است که تاجرین و خریداران عراقی از خرید محصولات گران و بی کیفیت به شدت خود داری میکنند، پس شما میتوانید محصولاتتان را با کیفیت و قیمت مناسب ارائه دهید تا مشتریان ثابت و بیشتری به سمتتان جذب شوند. پیدا شدن یک خریدار عراقی بسیار دشوار است و حتی پیش آمده که بازاریابان ایرانی، مشتریان عراقی خود را از دست داده اند و کسب و کارشان به خط قرمز بحرانی رسیده است.
ترخیص کالا در عراق
افراد ایرانی اجازه و امکان واردات مستقیم به عراق را ندارند و فقط توسط فرد عراقی که دارای مجوز است انجام میشود. نکته حائز اهمیت در این باره، پیش از تحویل مدرک به ترخیص دهنده عراقی، حتما یک قرار داد در این خصوص بین طرفین امضاء شده باشد، زیرا پس از ترخیص بارتان، به هیچ عنوان محصولات را بدون تحقیق و پرس و جو، آن ها را به هر ترخیص کاری نسپارید، چرا که احتمال گم شدن کالایتان بسیار زیاد است.
تعرفه صادرات به عراق
در بین صادرات به عراق باید به بازارچه ها و گمرک های مرزی دقت فراوان داشت. پیش از ارسال بهتر است از اطلاعات کافی درباره مرزی که قصد دارید کالاهایتان را به آنجا ارسال کنید، به دست بیاورید چرا که اکثریت مرزها به دست گروه های مافیای شهر و مدیران آن، اداره میشود و متاسفانه تاکنون باز و بسته شدن این مرزها در توان مدیران داخلی نیست و حتی برنامه ریزی های از پیش تعیین شده نیز تاثیری نداشته اند.
گاهی نیز وزارت بازرگانی عراق بدون اطلاع قبلی، واردات را ممنوع میکند و یا افزایش تعرفه را اجرا میکند، که میتوانید در همچین شرایطی با اخذ وجه به صورت پیش قسط و یا پرس و جویی از اتاق اصناف و بازرگانی، این ریسک را کاهش دهید. بیشتر تلاش کنید از مرزهای شمالی استفاده کنید، چرا که مدیریت و سیاست کردستان عراق به نسبت مرزهای جنوبی بهتر است.
انتخاب بازار مناسب و ارزیابی دقیق بازار
یک بازار مناسب با کسب و کار شما بهتر است پیش از شروع هر کاری، ابتدا تحقیق و جست و جو کنید، زیرا بازار های عراق بیشتر دارای سبک سنتی است تا مدرن.همین امر به تنهایی باعث میشود محصول در سبک بازاری نامناسب قرار بگیرد. برای مثال قسمت جنوبی کشور عراق نسبت به سایر مناطق آن سنتی تر است و قسمت شمالی اش متفاوت تر و مدرن تر میباشد.
لیست بازارهای معروف عراق
- بازار نجف اشرف
- بازار سنتی کربلا
- بازار اربیل
- سرآبادی در کاظمین
- شارع باب الدروازه در کاظمین
- اسواق الزهراء در کربلا
- تاناکورا در سلیمانیه
- مرکزخرید مجمع السفینه
- مرکز منصور مال در بغداد
- مرکزخرید فامیلی در اربیل
- مرکز خرید ماکسیمال در بغداد
- مرکز مجیدی در اربیل
- و…
روش حمل بار به عراق
حمل و نقل به عراق به ۳ روش هوایی، دریایی و زمینی صورت میگیرد که هرکدام در شرایط مخصوص با خود صورت میگیرد.
- حمل و نقل هوایی به عراق : حمل و نقل هوایی چه به عراق و چه به سایر کشورهای دیگر، از روش های سریع و امنی به شمار می رود که از طرفداران خاص خود برخوردار است. با اینکه روش هوایی سریع و راحت است، اما هزینه آن بسیار بیشتر از حمل دریایی و زمینی است و برای تجار و تولید کنندگانی که قصد صادرات به عراق و کشورهای هم مرز با ایران را دارند پیشنهاد نمیشود.
- حمل و نقل دریایی به عراق : روش دوم حمل و نقل دریایی است که کالاها به بندر راهنمایی و سپس با استفاده از کشتی های حمل بار بین المللی، به کشور مقصد هدایت میشوند، این روش از روش های ریسک داری است و احتمال وقوع بسیاری از حوادث مانند غرق شدن کشتی، نا آرامی دریایی و طوفان و… وجود دارد و همچنین درکنار تمامی این ریسک ها، هزینه بیشتری به نسبت حمل زمینی دارد و معمولا برای کشور هایی که مرز خاکی یکسان و زمینی ندارند، پیشنهاد میشود و مناسب تر است.
- حمل و نقل زمینی به عراق : روش زمینی یا به اصطلاح جاده ای از مناسب ترین و به صرفه ترین روش های صادرات ایران و عراق است. چرا که کشور های ایران و عراق دارای مرز زمینی مشترک هستند و نزدیک به یکدیگر میباشند، به طوری که شهر آبادان در ایران تنها ۲۰ کیلومتر با بازار بصره در عراق فاصله دارد. همچنین روش حمل ارزان تر و بصرفه تر از حمل هوایی و دریایی میباشد.
مهم ترین مرزهای مشترک عراق و ایران
استان های کرمانشاه، ایلام، خوزستان، آذربایجان غربی و کردستان راه های زمینی برای صادرات به کشور را دارا هستند که این مرزهای رسمی نامشان عبارتند از :
- کرمانشاه : خسروی، بازارچه پرویز خان(قصر شیرین)، بازارچه شوشمی(پاوه)، بازارچه شیخ صالح(ثلاث باباخانی)
- ایلام (مهران): بازارچه بهرام آباد مهران
- خوزستان : شلمچه، چزابه، مرز آبی خرمشهر
- آذربایجان غربی : تمرچین، بازارچه تمرچین، بازارچه کیله سردشت
- کردستان : بازارچه سیرانبند بانه، بازارچه سیف سقز، باشماق مریوان
نکته: مرز مهران از مرزهای رایج بین این ۲ کشور به شمار می‌رود.
جعبه و کارتن بسته بندی مناسب برای صادرات کالا به عراق
همانطور که در پیش‌تر گفته شد، حمل و نقل و صادرات به عراق را به ۳ روش میتوان اانجام داد. اما توجه کنید برای صادرات محصولات کوچک و یا به قول معروف خرده بار چه مواردی بهتر است رعایت شود. برای کالاهای ریز یا همان خرده‌بار باید آن ها را درون یک بسته بندی مناسب قرار دهید تا محصولاتتان نظم و ترتیب مناسب را دارا باشند و در حین جا به جایی کالا ها گم و ناپدید نشوند.
جعبه کارتن های صادراتی در اندازه ها و مدل مختلف تولید میشوند که سلامت محصول را در هنگام تحویل کالا حفظ کنند و یا حتی میتوانید جعبه های کوچک(بچه جعبه) را درون جعبه کارتن مادر قرار دهید. جعبه کارتن های صادراتی با کارتن‌های داخلی از نظر کیفیت و ترکیب مواد متفاوت تر هستند و بسته بندی های صادراتی را کمی مقاومت تر در برابر فشار، گرما، سرما و رطوبت تولید میکنند.
نکته: بچه جعبه یا همان جعبه های کوچک که میتواند از جنس مقوا و کارتن لایه دار باشد را زمانی که بخوایید در تعداد بالا آنها بسته‌بندی کنید به کارتنی نیاز دارید که تعداد مورد نظر شما را بتواند در خود جایی دهد که اصطلاحا به آن کارتن مادر گفته میشود و کاربرد بسیاردی دارد.
خاتمه
امیدواریم توانسته باشیم در خصوص صادرات کالا به کشور عراق اطلاعات مفیدی را در اختیارتان گذاشته باشیم.
شرکت زرین کارتن با بیش از ۱۰ سال سابقه فعالیت با به روز ترین دستگاه های کارتن سازی، جعبه سازی، چاپ و بسته بندی در بالاترین سطح کیفیت توانسته در مقام بهترین کارتن سازی های ایران، تهران و کرج شناخته شود.
برای مشاوره و رفع سوالاتتان در رابطه با جعبه و کارتن بسته بندی متناسب با صادراتی، میتوانید با کارشناسان فروش در تماس باشید.
